TÜRK YİYECEKLERİ: ŞEHİRLER VE YEMEKLER

ŞEHİRLER VE YEMEKLER

ŞEHİRLER VE YEMEKLER
ADIYAMAN YEMEKLERİ

Mahalli Yemekler

İçli Köfte, Çiğ Köfte, Bulgur Pilavı, Firik Pilavı, Keklik Kömbesi, Kül Kömbesi, Yahni, Boranı (Pirpirim cacığı), Dilik Çorbası, Şapalak,Basalla, Yavan Köfte, Kınalı Kömbe(Şireli Kömbe), Tarhana Kavurması, Püso Ombacı, Bastık Kavurması, Dövmeç, Tomaka, Çağla Eşkilisi, Çökelek Kavurması, Bulama, Poğaç Ekmeği...
Dövmeç Yemeği

Patlıcan, domates ve biber, herhangi bir işlem yapılmadan fırına verilir. Fırında pişen patlıcan, biber ve domatesin kabukları soyularak sarımsak da ilave edilip bir tepside dövülür. (Dövme işlemi genellikle ya tahta tokmakla ya da bardak altıyla yapılır.) Daha sonra bu karışıma sade yağ konarak tekrar fırına verilip tuz ilave edilerek afiyetle yenir.

Tatlılar

Kırma, Bastık (üzüm pestili), Şıllık, Ceviz,fıstık ve üzüm sucuğu, Helle, Ravak şerbeti, Doğramaç dürümü, Üzüm hoşafı, Çiğdem Sütlacı...
Çiğdem Sütlacı

Çiğdem mevsiminde toplanan çiğdemlerin meyve kısmı, tencere içerisinde sütle birlikte iyice kaynatılır. Toz şeker ilave edilerek, kâselere konulup dolapta soğutulur.Daha sonra, istenirse ayrı ayrı fırınlanıp kaymakları kızartılır, ya da fırınlanmadan yenir.

AFYON İLİ YEMEKLERİ

AFYON BAYAT İLÇESİ YEMEKLERİ

l — Bayatlıların Besinleri :

a) Yemekler: Tutmaç, yuvalak (köfte), çorba (tarhana, un. yoğurt, karın «işkembe» çorbaları), bulgur pilavı (etli, mercimekli,patatesli, haşhaşlı, mantarlı pilavlar), erişte (ev makarnası), mantı, arabaşı, böğrülce (fasulye), saç kebabı, toprak kebabı, kavurma,yağda yumurta, etli mürdümek (bezelye), çeşitli turşular, elli patates, göce, borana (kır sebzesi yemekleri : kızılbacak, sirken, yağ-

lıca «kır semizotu», ebegümeci).

b) Tatlı ve sütlüler: Alacaş (aşure), höşmerim, kaymak, bulama, süt, yoğurt, pekmezli yoğurt, pekmez, un helvası, çiy peynir, tulum peyniri, çökelek, sütlaç, muhallebi, pevlize, ayran, iiziim erik - kaysı - elma - armut hoşafları.

c) Ekmek ve çörek Türleri : Şepil (yufka), bezdirme (pide),bazlama (kalın pide), somun, hodala (iri somun), hamırsız (mayasız ekmek), gömbe (kızgın külde pişirilmiş ekmek), ebici (çocuk dilinde ekmek), güççük (çocuğa göre yapılmış ekmek), katmer-(gözleme), börek, çörek, haşkaşlı ekmek, lokul, bükme, külçe, tapıl (arpa ekmeği).

ç) Yenen Kır Otları : Acı güneği, karlankavuk, yemlik, kazayağı, kır teresi, ekşimen (küçük kuzu kulağı), kuzu kulağı, keçi kaymağı, purç (ökse otu), kediyen kökü, bürçelek kökü, akçiğdem kökü, sançiğdem kökü, deve tabanı, afyon filizi, kır sarımsağı.

d) Kuru Yemişler: kaglar «gaglar» (tüm meyve kurulan).kavurga (buğday kavurması), gölle (buğday haşlaması), leblebi,iğde, kavut (şekerli kavurga unu).

e) Bitkilerden elde edilen sakızlar : Çam sakızı, çıtlık sakızı,bozkoyun sakızı.

2 — Yer ve Bitki Adları :

a) Yer Adları : Aktepe, Kara - Güne, Tekesir, Manasır, Akkaya, Topraklık, Kuyubaşı, Batar-Çıkar, Karacaovası (Karaycovası),Elicek, Beldibi, Karain, Kızılin, Geçeği, Kavak, Demirli, Kazankaya, Kapaklı, Sarnıç, Taşliyurt, Yeniköy, Eskiyurt, Akçatepe, Hanardı, Balıkkaya, Kümbet, Çamurluk, Çayırcık, Yukarıköy, Karatepe, Küklüyol (Kral Yolu), Yongalı Gediği, Sambacı (Çambaşı),Topşanı, Yalmzçam, Kirüstü, Alanlarla, Değirmenderesi, Sekkaşı,

Dedekıranı, Darıyeri, Malkazığı, Çal, Çalca, Beydağı, Eyerli, Asarkale, Derindere, Ağındağı, Çüğürlü, Çıllıküzü, Çıtlıdere, Eysenlik, Osmanpınarı, Çatalçeşme, Kalaylıtas, Göğboyu, Çanacık, İnpazarcık, Çııllacık, Satçı - alanı, Çukurpara, Ulakmezarı, Karaçamur,

Ahalar, Gerizderesi, Topardıç, Değirmenözü, At - izi, Köroğlu, Tuzla, Taşlıkderesi, Çubukiçi, Gölcük, Belencik, Belen.

b) Bitki Adları: Yavşan, keçi kaymağı, sirken, kızılbacak,yağlıca, ekşimen, acımık, yavruağzı, kediyen, karlankavuk, acıgüneği, çıtlık, geven, cl'ek, çömlekotu, ayıgülü, kangal, çakırdikeni,kenger, pıtrak, yelkovan dikeni, sığırkuyruğu, ayrık-otu, kazayağı, tere, bozkoyun, bürçelek, devetabanı, şapla, eğecen (eğrilcen), yemlik, akçiğdem, sarıçiğdem, üksüzoğlan (güzçiğdemi), tuzak (içi tozlaşan yararsız mantar), göbelen (toprak içi mantarı), çayır mantarı, üzerlik, çörtük, yaban sarımsağı.
AFYON EMİRDAĞ YEMEKLERİ

Yöresel yemekler

Mercimekli Bükme

Bükme: Tercihan mercimekli börek

Tutmaç Aşı: Ev eriştesi ve mercimek ile yapılır, sarımsaklı yoğurtla birlikte yenir. Çorba kıvamından koyudur. "Sakala sarkan" adıyla da bilinir.

Dolgulu köfte: İçli köfte diye de bilinir. Yörede kıymalısı da yapılsa da, genellikle kuyruk yağı kullanılarak yapılır.

Dumbul: Bir cesit Karabag yemegidir

Arabaşı: Un ve su ile kaynatılarak karıştırılır. Belli bir süre sonra tepsilere dökülür ve soğutulur. Soğuyan hamurlar genelde baklava dilimleri gibi kesilir. Çorbası ise, özel olarak hazırlanır. Arabaşı hamuru kaynatılan tencerenin içine un, su,tuz ve önceden hazırlanmış ve ufak parçalara ayrılmış, tavuk eti atılır. Kıvama gelinceye kadar kaynatılr. Çorbanın içine kurutulmuş acı biber ilave edilir. Çorba, derin çorba kaplarında servis edilir. Çorbaya limon suyu ilave edilir ve hamur kaşıkla çorbaya daldırlılarak, çiğnenmeden yutulur.

Toğga: Yoğurt, yarma ve nane ile hazırlanan, genellikle bayramlarda misafirlere ikram etmek için hazırlanan çorba.

Katmer: Genellikle haşhaşla yapılan bir tür gözleme.

Oymaç: Yağda kızartılmış yumurtaya kuru yufka doğranarak yapılır.

Bulgur pilavı: Mercimekle yapılır, yörede birden fazla yufka üzerine dökülür, kaşıksız yenir.

Tarhana çorbası:Yoğurt,nohut ve düğür karışımından yapılan bir tür yemek. Bilinen tarhana çorbasından farklı olup, Türkmen tarhanası diye de anılır.

Pişi: Mayalı hamurun kızgın yağda kızartılması ile yapılır.

Paça: Küçükbaş hayvanların ayak bölgesinden yapılır. İçine kızarmış ekmek ve sarımsaklı yoğurt dökülerek yenir.

Emirdağ Güveci: Et, Patlıcan ve Soyulmamış sarımsak temel malzemeleridir. Toprak kap içerisinde fırında pişirilir.

Emirdağ Pidesi: Sade yumurtalı pidedir.

AFYON SANDIKLI YEMEKLERİ

Yemek Kültürü
Sandıklı hamur işleri ve et yemekleri yönünden çeşitli ve zengin bir ilçemizdir. Yöremiz yemek ve tatlılarını 6 bölümde inceleye biliriz:
Çorbalar: a) Toga Çorbası b) Tarhana Çorbası c) Un Çorbası d) Sülüklü Çorba
Hamur işleri : a) Katmer b) Bükme ve börek ( Kıymalı, peynirli, mercimekli, patatesli, ıspanaklı, otlu, kabak, yufka) c) Börek içi d) Hamırsız e) Cızdırma f) Ağziaçık g)Dilim Gayganası h)Pide (Haşgeşli, tahinli, akpide) i) Bazlama
Unlu Yiyecekler: a) Hamuraşı b) Hamur Pilavı c)Hamur Mantisi d) Bulgur Pilavı e) Ev Makarnası f) Höşmerim g) Haşıl
Et Yemekleri : a) Saç Eti b) Güveç c) Saç Köfte d) Kapama e) Soyuş Et f) Gumbar Dolması
Diğer Yemekler: a) Ekşili Kabak Yemeği b) Alacaç c) Keşkek Yemeği d) Sulu Kortu (Köfte) e) Dolma (Kelem, Yaprak veya Biber) f) Bamya g) Göce Köttüsü h) Leblebi
Tatlılar: a) Ekmek Kadayıfı b) Baklava c) Tel Kadayıfı d) Sütlaç e) Helva (irmik veya Un ) f) Aşure g) Haşgeş Helvası h) Kabak Tatlısı ı) Hoşaf i) Ekşili Kabak Tatlısı j) Ekşili Kabak Helvası k) Helva Çekme
Bu yemekler içinde özel günlerde ve kutlamalarda saç eti, güveç ve saç köfte en lezzetli yemekleridir. Ayrıca ailelerin ve kadınların piknik yaparken vazgeçemedikleri yemek ise Alacaş ( alacaş veya mercimekli pilav ) dır. Bu yemeğin günlerdeki yeri bambaşkadır. Çorbalar içinde yoğğr(lu yapılan Toga çorbası ise mutfakta ve davet yemeklerinin de en aranılan çorbadır. Kış gelmeden tüm evlerde yapılan tarhana çorbası da kışın evlerin vazgeçilmez çorbasıdır. Ayrıca özellikleri ve Sandıklı'ya has olması açısından Davet yemeği, mevlit ve düğün yemeklerinin Sandıklı'da özel bir yeri vardır. Şimdi bu yemeklerin hangi sırayı takip ettiğini inceleyelim :
DAVET YEMEĞİ
Toga Çorbası 2 - Söğüş et 3- Börek 4- Hoşaf 5-Baklava 6-Bamya 7-Dolma (Kelem, yaprak veya biber) 8- Sütlaç
DÜĞÜN VE MEVLÜT YEMEĞİ
Toga Çorbası veya Yogurt Çorbası
Et
Pilav ( Pirinç veya bulgur)
Helva (irmik veya un )
AĞRI İLİ YEMEKLERİ

ABDİGÖR KÖFTESİ

En tanınmış yemeği Abdigor Köftesi’dir. Doğubeyazıt ilçemizde yaygın olan bu köfte, içli köfteye benzer.Yöremizin en lezzetli yemeğidir. Yağsız, sinirsiz, kemiksiz sığır eti, çok az miktarda soğan, bir adet yumurta ve baharatlardan yapılır. Hazırlanması taze et, bir tokmak ile taş üzerinde merhem şeklini alıncaya kadar dövülür. Hamur haline gelen et, soğan ve su katılarak elle çırpılır. Çırpıldıktan sonra bir saat dinlendirilen köfteler pilav üzerine konularak servis yapılır.

Tereyağı, soğan, salça ve aynı addaki ot harmanlanıp hayvan postuna doldurulur ve nemli toprağa gömüldükten sonra üzerinde ateş yakılarak pişirilir ki, buna buğulama da denir.

SELEKELİ (SAÇ KAVURMA)

Taze oğlak veya kuzu eti, sarımsaklı yoğurt ve tereyağından yapılır. Hazırlanışı; taze et doğranır, içine tereyağından eritilmiş salça konulur. Bu şekilde kızartılan et indirilip bir süre dinlendirilir, üzerine sarımsaklı yoğurt dökülerek servis yapılır.

0Balık Göl’ü, Çuma Çayı ve derecik sularında bulunan kırmızı pullu kızıl alabalık güzel tadından öte kırık, çıkık gibi ortopedik tedavilerde ilaç olarak kullanılır.

Türkiye’nin en güzel çiçek balı burada elde edilir. Binbir renk ve çeşitli kokulardaki yayla çiçeğinden elde edilen bembeyaz balın tadına doyum olmaz.

Haşıl yapılırken ince yarma önce bulamaç şeklinde pişirilir. Sonra ortası havuz gibi açılır ve üzerine tereyağı konur. Çevresine ise sarmısaklı yoğurt gezdirilir. Haşıl ortasına açılan yağ havuzu nedeni ile ayrı tabaklara bölünmez ve tek bir kaptan yenir.

Buğday unundan hazırlanan hamur bir süre dinlendirilir, yufka şeklinde ince olarak açılır ve kareler şeklinde kesilir. Kaynar suda haşlandıktan sonra süzülür ve bir tepsiye çekilir. Üzerine sarımsaklı yoğurt veya hengel sosu dediğimiz yöremize has kurut isimli bir malzeme ezilerek dökülür yine içinde küçük soğan parçacıkları kavrulmuş tereyağı dökülerek servis yapılır. Bekletilmeden ve soğutulmadan yenmesi gerekir.

Evde kesilen erişte ve yeşil mercimekle hazırlanır. Önceden haşlanan yeşil mercimek, erişteyle kaynatılıp süzüldükten sonra yağlanmış tencerenin tabanına patates dizilir, üzerine mercimekli karışım konur. Son olarak üzerine kızdırılmış yağ gezdirilir ve patatesler kırmızı renk alıncaya kadar pişirilir. Ters çerilip servis edilen bu yemek, kimi zaman patates yerine lavaş ekmeği ile de yapılır

Önce bir tavaya kaymak konulur ve ısıtılır. Daha sonra alabildiği kadar Mısır unu veya buğday unu konularak sürekli bir biçimde karıştırılır. Biraz su dökülerek karıştırılamaya devam edilir. Ta ki kaymağın yağı çıkıncaya kadar, yağ çıktığı zaman yenmeye hazırdır.

Mayalanmış hamurun, yufka seklinde açılarak doğrudan sacın üzerinde pişirilmesidir. Yağlanarak veya kuru olarak yenir. Yufkadan kalın lavaştan ince olduğu için yöremize özeldir.

PİŞİ(BİŞİ) ERDEK:

İsteğe göre, süt veya su ile mayalanarak yoğrulan hamur, biraz bekletildikten sonra, elle hafif ekmek boyutuna getirilinceye keder çevrilir, yuvarlak hamur kızgın yağa atılarak kızarıncaya kadar pişirilir.

Hasuda tatlı bir yiyecektir. Önce şerbet hazırlanır. Şerbetin içine çok az un atılır ve çırpılır. Daha sonra tavada yağ ısıtılır ve içine hazırladığımız şerbetle un dökülerek karıştırılır. 5-10 dakika böylece ateşte pişirildikten sonra hazır olan hasuda yenmeye hazırdır.

YALANCI KÖFTE:

Bulgur, kabuğu alınmış buğdayın öğütülmüşü ve un karıştırılıp misket haline getirilen köfteler su,salça ve yağ karışımında kaynatılmak suretiyle yemeye hazır hale getirilir.

Kabuğu alınmış buğdayın güzelce suda kaynatılıp, ayran eklenerek nane ve doğranmış kabağın içinde kaynatılması ile yemeye hazır hale getirilir.

Kabuğu alınmış buğday ve Tavşan etinin tandırda kiremit kaplarda saatlerce tuz katmadan kaynatılıp hazır hale getirildikten sonra üzerine yağ ve tuz katmak suretiyle yemeye hazır hale getirilir.

ÇİRİŞ KETESİ:

Buğday unundan hazırlanan hamur bir süre dinlendirilir, yufka şeklinde açılır ve içine yöremizde yetişen çiriş isimli bir bitki konularak sac üzerinde pişirilir. Biraz dinlendirildikten sonra içine tere yağı dökülerek yenilir.

Un,şeker,süt ve su’nun karıştırılması ile yağda kızartılıp helva şekline getirildikten sonra içine ceviz içi,fındık atılabildiği gibi sade olarak ta yeme haline getirilir.

ağrı patnos yemekleri

KELEDOŞ ( KIŞ YEMEĞİ )

Bu yemeğin yapımında genellikle Patnos’un Aladağ ve Katavin dağı’nda yetişen; Çevreye göre biraz daha farklı lezzeti olan ve mahalli adları Héliz ve Spitank gibi otlar kullanılır. Keledoşun en lezzetli olanı hindi eti ile yapılanıdır.

Bol miktarda Heliz ve spitang otu suda iyice haşlanır. Piştikten sonra sıkılarak suyu süzülür. Daha sonra kavurma et ile bir miktar mercimek ve Heliz otu üçü birden yeniden kaynatılmaya bırakılır. Daha sonra kurut Ayranı da eklenerek pişmesi tamamlanana kadar karıştırılır. Kurut ayranı ile beraber pişen mercimek,muhallebi kıvamına gelene kadar karıştırma işlemi devam eder.

Keledoşu tamamlayan bol miktarda soğan ve salça ile hazırlanmış sostur.Sos dikkatli hazırlanmalıdır.Çünkü döküldükten sonra hem iştah açan hem de

görünümü güzelleştiren özelliğini korumalıdır

Arzulanırsa servise hazır hale getirilen keledoşa dövülmüş ve kavrulmuş çedene de serpilir.

HELİSE ( BAYRAM YEMEĞİ )

Bayramlarda , bayram namazının hemen ardından yenilen helise; Zahmeti çok olan bir yemektir. Dövülmüş buğday (den) ve etin karıştırılarak pişirilmesi sonucunda ortaya çıkar.

Bayram akşamı dövülmüş Buğday kemiklerinden arındırılmış et ile birlikte yatsı namazından sabaha kadar nöbetleşe karıştırılarak Köz de pişirilir.En uygun pişirme yeri tandırdır.Pişirme işlemi karışım muhallebi kıvamına gelene kadar devam eder.

Tabaklara konulan helisenin üzerine sade yağ konularak servis yapılır.

XENGEL ( GÜNLÜK YEMEK )

Patnos’a özgü bir mantı türü diye de adlandırılabilir. İnce açılmış yufkaların arasına daha önce hazırlanmış iç eklenerek muska şeklinde katlanıp pişirilen mantıdır. Farkı içinin hazırlanmasından kaynaklanır.

İç: Kuş başı doğranmış ve pişirilmiş et,salça ile kavrulmuş soğan ile karıştırılarak hazırlanır.zevke göre değişik baharatlar da katılabilir.

Muska şeklinde pişirilen xengele yağda kavrulmuş soğan ve sarımsaklı yoğurt ile hazırlanmış sos dökülür.servis yapılır.

AMASYA YEMEKLERİ

Yöre Mutfağı

Amasya tarihsel yaşamı ve köklü bir kültür düzeyi yanında ekolojik yapısıyla da zengin bitki örtüsüne, dolayısıyla zengin mutfak kültürüne sahiptir. Her yörenin kendine özgü yemekleri vardır. Bazı yemekler ise diğer yörelerde de bilinmesine rağmen her yörede değişiklik arz eder. İlin yöresel yemekleri:

Çorbalardan: Çatal çorba, sakala çarpan, toyga çorbası, cilbir, helle çorbası, kesme ibik çorbası, yarma çorbası.

Etli Yemeklerden: Bakla dolması, etli bamya, keşkek, ciğer sarması, göbek dolması, madımak, mıhlama, mumbar, işkembe, pastırmalı pancar, patlıcan pehli, pastırma pağallemesi, pirpirim, sirkeli ciğer ve sulu köfte.

Tatlılardan: Dene hasudası, kuymak, yuka tatlısı, ayva gailesi, elma tatlısı, fırın sütlaç, gelin parmağı, gömlek kadayıfı, kalbur tatlısı, höşmerim, peluza (hasuda), şeker böreği, unutma beni, vişneli ekmek ve zerdali gailesi.

Hamur İşlerinden: Amasya çöreği, yağlı/katmer, kabak kavuklu pilav, bişi, cırıtka/ cızlak /akıtma, döndürme, ekmek aşı (papara), eli böğründe, haşhaşlı cevizli çörek, hengel, kıymasız mantı, kaypak, mayalı, patlıcanlı pilav, sini suböreği, tepsi böreği, yakasal böreği ve yanuç, yöresel yemekler olarak sayılabilir.

MUMBAR--İŞKEMBE

2 su bardağı bulgur

1 demet maydanoz

1 yemek kaşığı salça

1 tatlı kaşığı karabiber

1 takım koyun işkembesi (mumbarı ile birlikte)

1 tatlı kaşığı tuz

Hazırlanışı: İşkembe kazınır, mumbarın içi temizlenir. İç kısmı dışa çevrilerek bulgurla birlikte hazırlanan harç mumbarın içine doldurulur, bakır kazanda işkembe ile birlikte 2 saat kadar pişirilir.

1 Bardak nişasta

1 Bardak toz şeker

3 Kaşık tereyağı

1/2 Bardak ceviz içi

Hazırlanışı: 4 bardak su kaynatılır, 1 bardak su ile nişasta karıştırılır, kaynar suya ilave edilir karıştırılarak pişirilir. Piştikten sonra bir tepsiye dökülerek üzerine kızdırılmış tereyağı gezdirilir. Ceviz serpilerek servise sunulur. Sıcak olarak yenir.

1 Paket margarin

1 paket vanilya

1.5 kg. toz şeker

2 kaşık yoğurt

1 su bardağı ceviz

1 paket kabartma tozu

Malzemelere yetecek kadar un

Hazırlanışı: Unun ortası havuz yapılır. Margarin, yumurta, tuz, yoğurt, vanilya ilave edilerek yoğrulur. Hamur kulak memesi yumuşaklığına getirilir, hamur yumurta büyüklüğünde parçalara ayrılır, her parçanın içerisine ceviz konularak kalbur üzerinde şekli verilir. Bir tepsiye dizilerek orta ısıda fırında 30-35 dakika pişirilir. Piştikten sonra üzerine soğuk şerbet dökülür. Servis yapılır.

AMASYA MİSKET ELMASI

Amasya Misket Elması

Amasya'nın Simgesi : Misket Elması

Amasya denilince akla ilk olarak Misket elması gelir. Türkiye'nin neresinde olursanız olun, eğer mevsimiyse, mutlaka Misket elması "Amasya Elması" olarak karşınıza çıkar.

Amasya adıyla bütünleşen Misket, özelliğini yine Amasya'nın coğrafi yapısında alır. Söylendiğine göre Amasya vadisi, misketin yetişmek için tam aradığı ortammış. Boğazın esintisi elmaya ayrı bir tat verir. Kokusu da burada gizlidir.

Misket'in en büyük özelliği bir yıl meyve verirse diğer yıl vermemesidir. Bir yüzü kırmızı, diğer yüzü ise sarı ila yeşilimsi bir renk taşır. İnce kabuklu, hoş kokuludur. Sert ve dayanıklıdır. Uzun süre saklanmaya elverişlidir. Amasya elmasının iki türü vardır. Daha küçük ve tatlı olanına Misket elması denir. Daha iri ve aşılı olanına ise KABAK elması adı verilir. Amasya elması meyveye geç yatar ve 8 - 10 yaşından önce ürün vermez.

Elmanın Faydaları

Uzmanlar, günde bir elma tüketilmesini önernektedir. Elma, içerdiği zengin potasyum sayesinde kan basıncının düzenlenler, adalenin kasılmalarını önler, sinirsel uyaranların iletimini kolaylaştırır, kalp ve böbrek gibi hayati organların çalışmasına yardımcı olur. Ayrıca elmanın kolesterol düşürücü etkisi de bulunmaktadır.

Posa, potasyum ve antioksidan içeren öğeler açısından da zengin bir meyvedir. Uzmanlar, elma kabuğunun vücuda son derece yararlı olduğunu, bu nedenle elmanın kabuğuyla tüketilmesinin daha doğru olduğunu belirtilmektedir. Yetiştirilirken ilaçlandığı için yenmeden önce kabuğunun çok iyi yıkanması gerekmektedir. Elma suyu yerine elmanın kendisini yemek diş sağlığı için yararlıdır, zira ısırarak elma yemek dişler için çok uygun bir egzersizdir.

Türkülerde Elma

Amasya türkülerinde sık rastlanan bir temadır "elma". Sevda çeken gençlerin dilinden "elma" düşmez. Zaten elma başlı başına sevdayı simgeler. Karşılıklı sevgiyi, verilen elma perçinler. Aşağıda bu türkülerden birini bulabilirsiniz.

AMASYA'NIN ELMASI

Amasya'nın elması

Elmaların en hası

Sen dururken neyleyim

Pırlantayı elması

Elmalıkta buluşak

Ak elleri yumuşak

Görünme gel annene

Gizli gizli konuşak

Elmaları soyarım

Ben gönlüne kayarım

Beni kabul etmezsen

Gençliğime kıyarım

Elma dalında kızarır

Bekar oğlanlar kız alır

Seni nasıl alayım

Baban başlığı yüz alır

Amasya Mutfağı Kitabı

AMASYA İLİ MERZİFON
YÖRESEL YEMEKLER

Yöremizde en çok tahıl, sebze, ayçiçeği ve haşhaş üretimi yapıldığı için, yemeklerimiz et, sebze ağırlıklıdır. Yöreye has tarhana çorbası, bulgur pilavı, keşkek, yarma çorbası, baklalı dolma, haşhaş çöreği çokça yapılan yemeklerdendir.

KEŞKEK:

Malzemeler: Kurutulmuş ve çemenlenmiş et veya etli sığır kemiği, kabuğu soyulmuş Keşkeklik buğday, ıslatılmış nohut, t ereyağı ve Tuz

Yapılışı: 1. Keşkeklik buğdayı 1 gece önceden ıslatın. Islatmadan önce iyice ovarak suyunu akıtın.
2. Düdüklü tencerede yapıyorsanız tencerenin dibinde büyük parçalar halinde kesilmiş etleri, rengi değişene kadar pişirin. (Toprak güveçle fırında yapıyorsanız etleri önceden pişirmeye yerek yok) Islatmış olduğunuz buğdayın suyunu süzdürün ve yine ovarak güzelce yıkayın. Buğdayı etlerin üzerine koyun. Suyunu ve tuzunu da ekleyip düdüklü tencerede 20-30 dk. kadar pişirin. (Su miktarını 1 ölçüye 4 ölçü olarak ayarlayın). Çömlekte (Güveç) kızgın bir fırında bir gece boyunca pişirilmesi ile elde edilen keşkek daha bir başkadır.

3. Piştikten sonra düdüklü tencerenin havasını çıkarın ve kapağını açın. Güveçle Fırında yapıyorsanız akşam fırına koyduğunuz keşkeç güvecini sabah erken saatlerde fırından çıkarıp Pişen keşkeği büyük tahta kaşıkla etleri iyice parçalanıncaya ve buğday daneleriyle et birbiriyle yoğrulana kadar bir güzel karıştırın.

4. Üzerine kızdırılmış, bol tereyağlı ve salçalı sosu gezdirip afiyetle yiyin...

BAKLALI DOLMA:

Malzemeler:

250 gr kıyma ,250 gr yarma ,3.4 adet soğan ,2yemek kaşığı salça ,tuz,karabiber,pulbiber,kimyon

Yapılışı:

Baklaları akşamdan ılık su ile ıslatıyoruz sonra soyup büyüklüğüne göre ikiye yada dörde bölüyoruz öte yanda soğanları pembeleşene kadar kavurup kıymasını ilave ediyoruz kıymayıda kavurup salçasını baharatlarını koyup yarmayı ve iç baklayı ilave ediyoruz iç malzememiz hazırdır yapraklar serilip ortasına iç malzeme konup yapraklar kenarlarından 5 defada sarılır tencere veya güveç içine kemikli et konur sarılan dolmalar dizilir yaprakların yüzüne kadar su doldurulur üzerine tabak kapatılır kısık ateşte 1 saat pişirilir

HAŞHAŞ ÇÖREĞİ:
Un, su ile ekmek hamuru yapılıp, hamur kabardıktan sonra iki parçaya ayrılır, açılır, üzerine ayçiçek yağı ve dövülmüş haşhaş bol miktarda sürülür. İkinci parça hamur üzerine serilip, bastırılır. Dilim dilim kesilip, kıvrılıp tepsiye dizilir. Üzerine yoğurtlu yumurta sürülür, fırına verilir. Ya daa aşağıdaki gibi yapılır.

AMASYA SULUOVA YEMEKLERİ
YEMEKLERİMİZ
Yöremizde en çok tahıl, ayçiçeği ve haşhaş üretimi yapıldığı için, yemeklerimiz et, sebze ağırlıklıdır. Yöreye has tarhana çorbası, bulgur pilavı, keşkek, yarma çorbası, baklalı dolma, haşhaş çöreği çokça yapılan yemeklerdendir.
KEŞKEK
Kurutulmuş ve çemenlenmiş eti, sığır kemipi, kabuğu soyulmuş buğday, ısıtılmış nohutun bir miktar domates salçası ile yeterli su içersinde özel bir çömlekte kızgın bir fırında bir gece boyunca pişirilmesi ile elde edilir. Hayvansal ve bitkisel bir proteini içeren son derece lezzetli ve besleyici bir yemek olu, tereyağlı, salçalı sos dökülerek ikram edilir.
BAKLALI DOLMA
Yaprak sarmanın et yerine kabuğu soyulmuş bakla taneleri ile nuska şeklinde dökülerek yapılan dolma türüdür. Tencerenin dibine çemenli bir sığır kemiği koyularak pişirilirse son derece lezzetli bir yemek olur. Her öğün ana yemek olarak ikram edilebilir.
CIZLAK
(Akıtma-Dökme)
Un, Yoğurt ve yumurta sıvı bir şekilde karıştırılıp, kızgın sıvı yağ üzerinde tavaya dökülerek kızartılır. Kahvaltı ve ana yemekte ikram edilebilir.
HAŞHAŞ ÇÖREĞİ
Un ve su ile ekmek hamuru yapılır, hamur kabardıktan sonra iki parçaya ayrılır, açılır, üzerine ayçiçeği yağı ve dövülmüş haşhaş bol miktarda sürülür. İkinci parça hamur üzerine serilip bastırılır. Dilim dilim kesilip, kıvrılıp tepsiye dizilir. Üzerine yoğurtlu yumurta sürülür ve fırına verilir.

http://antalyaprovince.blogspot.com/

ANTALYA İLİ YEMEKLERİ

Yöresel Yemekler

Gazipasa'nin ekonomisi, seraciliktan önceki dönemlerde tarim ve hayvanciliga dayanmaktadir. Iliman iklim bölgesinde bulunmasi nedeniyle, dört mevsim sebze üretilebilmektedir. Üretim için harcanan zaman fazla oldugu için, hazirligi uzun süren yemek kültürü olusmamistir. Çabuk yapilan aperatif yemek türleri ve agirlikli olarak sebze yemekleri beslenmede yerini almistir.

Patates gibi yumrulari bulunan bir bitkidir. Limon suyuyla harmanlanarak patates yemegi seklinde pisirilir. Kuru baklagil eklemesi ile veya tarator sosu ile de yapilabilir.

Yaz sebzelerinden özellikle patlicandan yapilan domatesli sebze yemegidir.

Arpacik sogan ve kemikli etle yapilir.

ÜLÜBÜ PIYAZI:

Kuru bögrülce haslanip haslanmis yumurta, sogan, maydanoz, limon ve zeytinyagi ile yapilir.

FISTIKLI AYRAN TARHANASI :

Bugday kirmasi, ayran yer fistigi, tereyagi ve kirmizi biberle pisirilip limon ilavesiyle tüketilir.

Tereyaginda un kavrulup, süt yada su eklenerek krema kivaminda pisirilir. Daha çok hasta çorbasi olarak yapilir.

YUMURTA ÇORBASI :

Tereyaginda kirmizi biber kavrulur su eklenir. Çirpilmis yumurta ve limon ilave edilir.

BAKLA ÇORBASI :

Kirilmis kuru bakladan yapilir.

Mercimege benzer. Kurubaklagil çesididir. Haslanip kabugu alinir. Ezme mercimek çorbasi gibi yapilir.

CIZLAMA(AKITMA) :

Kalin ögütülmüs bugday unu ,su ve tuz ile karistirilarak akiskan bir hamur elde edilir.Saç isitilip karin iç yagi ile yaglanir.Bir kepçe hamur el büyüklügünde yayilarak pisirilir.Tereyag ,çökelek,bal ve pekmez sürülerek tüketilir.

PORÇLU EKMEK :

Sakizlak(Çitlembik) çiçegini hamurla karistirip gözleme seklinde yapilmasidir.

GÖÇ ÇÖREGI :

Azik olarak hazirlanir. Yufka hamuru yogurt ile hazirlanir legene yayilip yumurta sürülüp çörek otu(Occam) ilave edilir. Alttan ve üstten kömürle pisirilir.

Kirilmis yufka üzerine tereyagi, pul biber ve su dökülerek yapilir.

Yesil biber, sogan, domates kavrulup kirilmis yufka ekmekle ovalanir. Kuru çökelek veya diger peynir türleri ile tüketilir.

ANTALYA ELMALI YEMEKLERİ

YEMEK KÜLTÜRÜ

TARHANA ÇORBASI

2 Su Bardağı Tarhana

1 Kaşık Salça

1 Kaşık Kırmızı Biber

1 Kaşık Tereyağı

2 Su Bardağı Kemik ve Tavuk Suyu

2 Su Bardağı Haşlanmış Nohut

1 Adet Büyük Boy Patates

2 Diş Orta BoySarımsak

Tencerenin içine yağ, salça, kırmızı biber, kemik veya tavuk suyu, nohut, patates (kuşbaşı şeklinde doğranmış olarak), sarımsak ve bir miktar su ilave edilerek konur. Kaynayıncaya kadar karıştırılır. Daha sonra 20 dak. daha pişirilip servis yapılır.

KIRMIZI SULU ET

1 Adet Büyük Boy Kuru Soğan

1 Yemek Kaşığı Salça

1 Yemek Kaşığı Tuz

1 Yemek Kaşığı Kırmızı Biber

2 Su Bardağı Su

1 Su Bardağı Sıvı Yağ

Etler yumurta büyüklüğünde parçalanır, yağda kızartılır. Daha sonra dörde bölünür. Tencereye yağ, salça,kırmızı biber ve tuz ilave edilip kavrulur. Dörde bölünen etler konulur, bir süre karıştırılarak su ilave edilip kaynamaya bırakılır. 30 dak. sonra ocaktan indirilir.

ERİŞTE (ELDE KESME MAKARNA)

1 Çay Bardağı Tuz

1 Su Bardağı Su

Yumurtalar derin kaba kırılır. Su ilave edilip karıştırılır. Daha sonra geniş bir plastik kaba karıştırılmış yumurtalar konulup un ve tuz azar azar ilave edilerek karıştırılır. Hamur haline getirilip üzerine bir bez örtülerek dinlenmeye bırakılır. Dinlendirilen hamur 2 parçaya ayrılarak kalın şekilde yufka haline getirilir. Yufkalar açılmış şekilde dinlenmeye bırakılır. Yarım saat kadar bekletilir. Daha sonra 4 cm. uzunluğunda, 2 cm. eninde şeritler halinde kesilir, şeritler üst üste konulup 0,5 cm. boyunda tekrar kesilir. Pamuklu bir kumaşın üzerine serilerek kurutulur.

2 su bardağı suya, bir miktar tuz ilave edilip tencere de kaynatılır daha sonra yarım kğ makarna konulup 10 dak. pişirilir. Tavada kızartılan tereyağı makaranın üzerine dökülüp 15 dak. bekletilip servis yapılır.

ÇOBAN SALATASI (SULU SALATA)

2 Adet Büyük Boy Domates

2 Adet Orta Boy Yeşil Biber

1 Adet Salatalık

Yarım Demet Maydanoz

1 Yemek kaşığı tuz

Yarım Çay Bardağı Sirke

1 Yemek Kaşığı Limon

Yarım Çay Bardağı Zeytin yağı

Bir Miktar Kuru Nane

1 Diş Sarımsak

2 Su Bardağı Su

Domatesler, yeşil biberler, soyulmuş salatalık mutfak robotunda inceltilip derin bir kaba konulup tuz, sirke, zeytinyağı, kuru nane, doğranmış maydanoz ve su ilave edilip karıştırılır.

HÖŞMERİM TATLISI

4 Çay Bardağı Kaymak

2 Yemek Kaşığı Un

2 Çay Bardağı Toz Şeker

1 Çay Bardağı Su

Tavaya kaymak ve un katılır. Yağını salıncaya kadar kavrulur. Şurup için, su ve şeker kaynatılarak şurup haline getirilir. Daha sonra üzerine dökülür.

SUCUK BULAMACI (TATLISI)

3 Su Bardağı Nişasta

2 Yemek Kaşığı Un

1 Çay Bardağı Toz Şeker

1 lt. Üzüm Pekmezi

Büyük boy tencerede toz şeker, pekmez ve su karıştırılır. Daha sonra başka bir tencereye azar azar dökerek un ve nişasta ilave edilerek tekrar karıştırılır. Daha sonra ocağa konulup kaynayıncaya kadar karıştırılıp, kaynamaya bırakılır. Üzerinde kabarcıklar meydana gelince ocaktan indirilip bir tepsiye 4 cm. kalınlığında dökülür. Soğuduktan sonra baklava şeklinde kesilip üzerine dövülmüş ceviz serpiştirilip servis yapılır.

BİNGÖL İLİ YEMEKLERİ

Yöre ürünlerine dayanan Bingöl mutfağında yemeklerin çoğu bulgur, ayran, süt, et, çökelek ve yenilebilir bitkilerden yapılmaktadır. Çorba, bulgur pilavı ve daha ziyade hamura dayalı olarak yapılan gömme, sirın, tutmaç, keşkek gibi yemekler en çok yapılan yemek türlerindendir. Halkın büyük bir kısmı kırsal kesimde yaşadığı için tarımsal ürünlerden ve ona bağlı olarak hayvansal ürünlerden istifade ederek beslenme ihtiyacını karşılamaktadır. Bunların dışında sebzeli yemekler, tatlılar, turşular ve kahvaltılık ürünlerde yöre mutfağına zenginlin ve çeşitlilik katan diğer besin maddeleridir.

Pek çok yörede olduğu gibi Bingöl yöresinde de yaz ve kış mevsiminde yenilen yemekler farklılık göstermektedir. Yazları sebzeli; kışları ise etli ve kurutulmuş sebzelerden yapılan yemekler ile hamur işi yemekler rağbet görmektedir. Yine yemekler sabah, öğlen ve akşam öğünlerinde de farklılık arzederler. Şehir merkezinde kahvaltıda çay, süt, çökelek, peynir, tereyağı, zeytin ve benzeri yenildiği gibi mercimek ve ezo gelin, yayla çorbalarına da rağbet edilmektedir.

Öğle ve akşam yemekleri de daha ziyade bulgurlu, hamurlu, etli ve sebzeli yemeklerdir. Özellikle akşam yemekleri erkeklerin eve geldiği en kalabalık öğün olduğu için günün en iyi hazırlanan yemekleridir. Ayrıca bazı özel günlerde ve durumlarda (bayram, mevlüt, taziye, ramazan ayı orucu) yemekler daha özene bezene yapılır. Diğer yörelerde olduğu gibi en seçkin ve en leziz yemek pişirilir. Etli, sebzeli yemekler, çorbalar, turşular, içecekler ve tatlılar hazırlanır. Yöre mutfağında dikkati çeken bir başka özellikte pişirilen ekmeklerdir. Fabrika ekmeğinin yanında halk mümkün mertebe yörede tandır veya sacda pişirilen ekmeğe yönelmektedir.

Birçok aile kendi yaptıkları ekmeği tüketmektedirler. Bu hususa şehir merkezlerinde de rastlamak mümkündür. Bingöl ve köylerinde ekmek ağırlıklı olarak buğday unundan yapıldığı gibi mısır ve darı unundan da yapılmaktadır. Köylerde halkın “ nun kuryek “ tabir ettiği ekmek ayrı bir tada sahip olup çevrede çok sevilen bir ekmek çeşididir. Bingöl yemekleri çorbalar, pilavlar, sebzeli ve yenilebilir bitkilerden yapılan yemekler hamura dayalı yemeklerdir.

Salatalar, tatlılar ve turşular gibi çok yönlü bir çeşitliliğe sahiptir. Tatlılar arasında Bingöl burma kadayıfı ve diğer kadayıf çeşitleri meşhur olup ayrı bir lezzete sahiptir.

Köfteler: İçli köfte, sulu köfte, yoğurtlu köfte, kuru köfte, kabak köftesi, yumurtalı köfte, ayranlı köfte, kızartma köfte, gıldırık köfte, çiğ köfte.

Turşular: Acı biber turşusu, lahana turşusu, domates turşusu, fasulye turşusu, patlıcan salamura, yaprak salamura, biber salamura...

Tatlılar : Burma kadayıf, silki baklava, aşure, zerde, sütlaç, revani, un helvası, dolanger...

Yukarıda adı geçen köfte, tatlı ve turşu çeşitlerinin çoğu Bingöl yemek kültürüne zaman içinde etkileşimler neticesinde girerek ona zenginlik katmıştır.

Bunların yanında Bingöl’e mahsus olan onun yemek kültürünü başlıca mahalli yemekler şunlardır:

Löl (gömme), mastuva, ayran çorbası (germe dui), turakin (patıfe), tutmaç çorbası, kılç, lopık, maliyez, parmar (semiz otu), pılık.

Bu mahalli yemeklerin malzemesi ve yapılışına ayrıntılı olarak bakalım:

Malzemesi....: 1 Kğ. un, 1 kğ. ayran ve 1/2 kğ. tereyağı ve sarmısak. Yapılışı: Özellikle kış mevsiminde yapılan ilimize özgü bir yemek çeşididir. Kullanılan malzemeye göre bir kaç isim alır. Asıl gömme killi topraktan yapılmış özel bir ocakta pişirilmekle beraber bazan iki sac arasında pişirilir. Hazrılanan hamura (mayasız olacak, sadece un ve suyla yoğrulacaktır) ocağın büyüklüğüne göre kalın ve yuvarlar bir ekmek şekli verilir. Kızgın ocağın tabanı temizlendikten sonra ocağa konur. Üzerine sac kapatılır, ateşle örtülür ve pişirilmeye bırakılır. İyice pişirilen ekmek çıkarılır. Biraz soğutulur ve geniş bir kabın içine ufak ufak doğranır. Üzerine sarmısaklı ayran dökülür. Ayrıca bir tavada eritilen kızgın yağ dökülerek hoşafla birlikte servis yapılır...

Malzemesi : 1 veya 2 kğ. ayran (yoğurt), 1 kaşık tuz, bir avuç un, 1 adet yumurta, 500 gr döğme ve bir avuç nohut... Yapılışı : Geniş bir tencerenin içine ayran boşaltılarak içine un, yumurta sarısı ilave edilip iyice karıştırılır. Normal bir ateşte tahta kaşıkla kaynayıncaya kadar karıştırılır. Ayran kaynara geldikten sonra nohut ilave edilir. Biraz sonra ateşten alınıp servis yapılır...

Malzemesi : 2 kğ. ayran, 250 gr. pirinç, 125 gr. tereyağı... Yapılışı: Pirinç ayıklanıp yıkandıktan sonra geniş bir tencereye konur ve ayran ilave edilir. Karıştırılarak normal yanan ocağa konur. Ayranın çürümemesi için kaynayıncaya kadar tahta bir kaşıkla (kepçeyle) sürekli karıştırılır. Kaynadıktan sonra karıştırma işlemi bırakılarak katı hale gelene kadar pişirilir.

TUTMAÇ ÇORBASI

Malzemesi: 500 gr. Un, 1 kg.yoğurt, 2 baş sarımsak, 1 kaşık tereyağı, 200 gr.kavurma, yeteri kadar toz biber, nane ve tuz

Yapılışı : Un biraz tuz ile yoğrulur. Hamur haline getirilip, yoğrulan hamur kağıt inceliğinde yufkalar haline getirilir. Temiz bir bez üzerinde tek tek istenilen büyüklükte kesilir.

Önceden hazırlanmış yoğurda bir miktar su karıştırılıp hafif ateşte kaynayıncaya kadar karıştırılır. 5 dakika kaynadıktan sonra kesilmiş olan yufkalar ilave edilir. Bir miktar kavurma içine atılarak 15 dakika sonra ateşten indirilir. Tavada eritilen tereyağına isteğe göre acı biber, nane konarak ateşte kavrulur. Tabaklara konan çorbaya bu sos ilave edilerek servis yapılır.

Malzemesi : Yufka ekmek, yoğurt, Sarımsak, tuz ve Tereyağı.

Yapılışı : Pişirilip hazırlanan yufkalar 4-5 cm.dürülür. Dürülen yufkalar hamur tahtası üzerinde yine 4-5 cm. Aralıklarla kesilir.

Kesilen parçalar dik gelecek şekilde yan yana sıkı sıkıya dizilir. Dövülen sarımsakla yoğurt katılarak sarımsaklı yoğurt yapılır. Dizilen ekmeğin üzerine dökülür. Daha sonra üzerine kızartılmış tereyağı ilave edilerek yemek servise hazır hale getirilir.

Malzemesi : Un, tuz, ılık su, ayran, tereyağı.

Yapılışı : Mayasız una ılık su katılarak iyice yoğrulur. Yoğrulan hamur orta büyüklükte bir tepsiye konarak el ile tepsinin içinde dağıtılarak düzeltilir. Yanan ocaktaki köz açılır, altındaki kül temizlenir, tepsideki hamur közün içinde açılan yere düzgün konularak üstü sac ile örtülür. Sacın üstüne köz ateş konur, iyice kızartıldıktan sonra ekmek çıkartılarak soğumaya bırakılır. Soğuyan ekmek ufak ufak bir kaba doğranır, daha önce hazırlanan sarımsaklı ayran ve tereyağı üzerine dökülerek servis yapılır.

BOLU KIBRISCIK YEMEKLERİ

KIBRISCIK İLÇE YEMEKLERİ VE TARİFLERİ

1. Acem Pilavı: Tavuk, nohut, soğan, Kıbrıscık pirinci, teryağı, Tavuk ve nohut bir tencerede haşlanarak pişirilir.bir başka tencerenin içine bir baş soğan doğranarak tabanına serilir. Haşlanan tavuk eti ayrılarak, nohutla birlikte tencerenin dibine serilir. Tencere büyüklüğüne göre pirinç ilave edilir. Pirinç karıştırılmadan tavuk suyu ve tuzu eklenir. Karıştırmadan hafifi ateşte suyu çekilinceye kadar pişirilir. Ateşten alınan tencere bir süre bekledikten sonra bir tepsi üzerine ters çevrilerek şekli bozulmayacak şekilde boşaltılır. Kızartılan tereyağı üzerine ilave edilir.

2. Malama( Kedi Batmaz): 500 gr un, tereyağı, peynir, tuz ve 2 litre su Kaynayan suya azar azar un katılarak karıştırılır. Bu şekilde pişirilen hamur ıslak kasıkla, kaşık dolusu başka bir kaba aktarılır. Rendelenmiş peynir serpiştirilir. Eritilen tereyağı üzerine ilave edilir.

3. Soğanlama (Mıhlama): Soğan, kıyma, yumurta, yağ ve tuz Soğanlar doğranır. Tereyağı ile hafif kavrulan kıymanın içine atılır. Bir süre kavrulur ve su ilave edilir. Az pişirilir. Karışımın üzerine yumurta kırılır. Yumurta karıştırılmadan pişirilir.

4. Höşmenim: Süt, kaymak, un, tuz, tereyağı, şeker Kaymak ve süt bir tencerede kaynatılır. Yavaş yavaş un ilave edilip, karıştırılarak pişirilir. Hamur alınarak başka bir tavada tereyağda kızartılır. Soğuduktan sonra üzerine şeker ilave edilerek servis yapılır.

5. Göce Aşı (Keşkek): Kepeği alınmış buğday, kemikli et, nohut, tuz, su Buğdayın kepeği bulgur dövme dibeklerde dövülerek alınır. Kepeği alınmış buğdaya göce denir. Göce suda iyice pişirilir. İçine kemikli et, nohut ve yeteri kadar tuz ilave edilir. İyice piştikten sonra üzerine kızartılan tereyağı ilave edilir.

6. Yayla Kurusu:Süt, un, tereyağı, yoğurt, maya ve tuz Tereyağı süt içinde eritilir.Ilık sütle, un, maya ve tuz karıştırılarak hamur iyice yoğurulur. Mayalamaya bırakılır. Mayalanan hamur çeşitli şekiller verilerek (halka, eşkenar, dörtgen, daire, saç örgüsü vb) pazılanır. Hamur parçaları yaylada fırın önüne getirilir. Üzerine yoğurt sürülerek fırına bırakılır. Pişen yayla kuruları fırından alınır. Fırının ısısı iyice azalınca tekrar fırına sürülür ve içinde kurutulur. Genellikle çayla birlikte yenir.

7. Sarı Burma Tatlısı: Hamur için:un, yumurta,süt, bir kahve kaşığı tuz; tatlının içi için:dövülmüş ceviz içi, tereyağı; şerbeti için;şeker ve su, Un, yumurta,süt, tuz karıştırılarak hamur yoğurulur. Küçük küçük 30 parçaya bölünür. Pazılar tek tek incecik açılır. Yuvarlak şekilde açılan pazıların ucuna dövülmüş ceviz içi konularak yuvarlanarak sarılır. Bütün pazılar yuvarlanarak döşenir. Üzerine tuzsuz tereyağı kızdırılarak dökülür. Fırında pişirilir ve diğer taraftan şerbeti için şekerli su kaynatılır. Şerbetin içine bir limon sıkılır. Sarı burma soğuyunca üstüne hazırlanan sıcak şerbet dökülür ve dinlenmeye bırakılır.

MUDURNU YEMEKLERİ

MUDURNUDA NE YENİR

Tarhana Çorbası

Erişte Çorbası

Yoğurt Çorbası

Mercimek Çorbası

Sehrıye Çorbası

Düğün Çorbası

Kızılcık Tarhanası (Hastalıkta Kuanılır)

Sutlu Ovmaç Çorbası

Miyana Çorbası

BOLU İLİ MUDURNU YEMEKLERİ

Ekmek Makarnası

Yaprak Dolması

MUDURNU HAMUR İŞLERİ

Keşli ve cevizli kaşıksapı

Kalbur malağı-Sıkma malak-Atma malak

Erişte (Ev Makarnası)

Gözleme-Kabaklı gözleme

Katmerli-Köy ekmeği

Su böreği-Ispanaklı börek

MUDURNU TATLILARI

Depme helva (saray helvası)

MUDURNU HOŞAFLAR

MUDURNU TURŞULARI

Bozarmut turşusu

ERZURUM İLİ YEMEKLERİ

Bir miktar un tereyağında iyice kavrulur, üzerine bir miktar su konur ve devamlı karıştırılır. 15–20 dakika kaynatılır ve sıcak sıcak içilir. Bu çorba bilhassa kış aylarında yapılır. Hastalara herle çorbası içirilerek terletilir ve şifaya kavuşmaları sağlanır.

Anadolu'nun muhtelif yerlerinde pişirilen bu böreği Erzurum'da yufkası ince ve kalınlığı az olarak yapılır. İçerisine Civil Peynir ve Maydanoz konulur. İnce ve özenli bir şekilde açılmış yufkalar önce kaynar suda haşlanır daha sonra soğuk su ile yıkanarak tepsiye serilir ve her yufkanın arasına erimiş tereyağı serpilir.

Tatar Böreği:

Hamur iyice yoğrulduktan sonra yufka açılır. Yufkalar börek yufkası gibi değil biraz kalındır. Açılan yufkalar parçalara bölünür. Bu parçalar üçgen şeklinde küçük küçük parçalara ayrılır. Kaynayan suya atılır, haşlanır. Suyu süzüldükten sonra tepsiye alınır, üzerine bol sarımsaklı yoğurt ve kızgın tereyağı dökülür. Bunun üzerine zevke göre, ya kavrulmuş kıyma veya küçük küçük doğranmış ve tereyağında pembeleşinceye kadar kavrulmuş soğan dökülür. sıcak olarak yenir.

Yurdumuzun her yöresinde mantı olarak bilinmekte ve yenilmektedir. Erzurum'da Hıngel (mantı) sulu ve susuz olarak iki şekilde pişirilmektedir

A-Susuz Hıngel: Hamur iyice hasıllanır. Yufka şeklinde açılır, kesilir içine evvelce hazırlanmış kıyma konur. Yarım daire veya bohça şeklinde kapatılır. Kaynamakta olan suyun içine atılır ve haşlanır. Piştikten sonra suyu süzülür. Geniş bir tepsiye alınır. Üzerine sarımsaklı bol yoğurt ve kızdırılmış tereyağı dökülerek yenir.

B-Sulu Hıngel: Hazırlanışı aynen susuz hıngel gibidir. Haşlama suyu dökülmez, bol salça ve bir miktar tereyağı konur. Suyu ile birlikte tepsiye dökülür. Üzerine sarımsaklı yoğurt, kızdırılmış tereyağı ve salça dökülerek servis yapılır.

Ekşili Dolma :

Üzüm yapraklarına karışımlı et sarılan bu dolmanın etine biraz Ekşi Pestil katılarak doldurulur. Ekşili Dolma, diğer dolmalara nazaran uzun ve büyükçe olduğundan İri Dolma diye de anılır.

Kesme Çorbası :

Evde hazırlanan hamurdan hazırlanan yufkalar erişte biçiminde kesilir. Fındık büyüklüğünde hazırlanan köfte, mercimek, soğarıç ve tarkın karışımı ile pişirilir.

Bazı yörelerde Yayla Çorbası denen bu çorbaya Erzurum'da Ayran aşı denilir. Yoğurt çırpılır ve su eklenerek ayran haline getirilir. Daha sonra denler haşlanır. Hazırlanan ayrana biraz un katılır. Ayran biraz haşlanan denelerle karıştırılarak orta ateşte olmak üzere ocağa konulur. Bu karışıma hazırlanan ufak köfteler eklenir ve karışım kaynamaya çıkıncaya kadar yavaş yavaş karıştırılır. Karışım Kaynamaya çıktıktan sonra bir müddet daha kaynatılır. Daha sonra tereyağı aşotu ve diğer istenen baharatların karışımından olşan anık karışıma katılır bundan sonra ayran aşımız hazır hele gelir...

İlkbaharda dağlarda yetişen yabani bir bitkidir. Yörede sebze yerine kullanılır. Genellikle ıspanakla yapılan yemekler gibi hazırlanır. Parça et veya kavurma etle pişirilebilir.

Çeç Pancarı :

Yörede Pancarın yeşil saplarına çeç adı verilir. buda sebze olarak kullanılır. Çiriş Gibi parça etle pişirilebilir.

Çortuti Pancarı :

Bu yemek için gerek turşuya vurulmuş şalgam gerekse taze şalgam kullanılabilir. Şalgamlar erişte biçiminde ince ince kıyıldıktan sonra yağda kavrulur ve kavrulmuş kıyma ile pişirilir. Yalnız bu yemek salçasız hazırlanmalıdır.

Şalgam Dolması :

Şalgam, yaprak halinde dilimlenir ve arasına etten hazırlanmış dolmalık karışım konarak pişirilir.

Çaşır, çiriş gibi dağlarda yetişen buruk bur tadı olan yabani bir bitkidir. Çaşır yenildiği gibi, patates haşlamasıyla karıştırılıp tereyağında kavrularak da yenir. Bunun dışında çaşır haşlanır, haşlanan çaşır un ve yumurtaya batırılarak yağda kızartılır, buna çaşır kızartması denir. Erzurumlu yılda en az bir defa çaşır yer. Şifalı olduğuna inanılır.

Patatesin her türlü yemeği yapılır. Boranide bunlardan biridir. Patates haşlanır, kabukları soyulur ve bir tepsiye doğranır. Üzerine bol sarımsaklı yoğurt ve kızdırılmış tereyağı dökülür, sıcak olarak yenir.

Yumurta Pilavı :

Yumurta pilavının hamuru hazırlanırken içine yumurta katılır. hamur yoğrulduktan sonra erişte gibi kesilir, makarna gibi haşlanır ve üzerine tereyağı dökülerek yenilir.

Kadayıf Dolması :

Kadayıfın içerisine dövülmüş ceviz içi konularak dolma gibi sarılır.Sonra yumurtaya batırılarak yağda kızartılır. Kızartılan kadayıf dolması önceden hazırlanmış şerbete atılır daha sonra şerbetten çıkarılarak yenir.

OSMANİYE YEMEKLERİ

ADANAYÖRESEL YEMEKLERİMİZ

½ Kg Yağlı Kıyma

5 Adet Soğan (ince doğranmış)

1 Çay Kaşığı Karabiber

1 Çay kaşığı Pulbiber

100 gr Ceviziçi

1 Paket Margarin

Dışı İçin:

½ Kg İki Kere Çekilmiş Yağsız Kıyma

250 gr İnce Bulgur

1 Adet Rendelenmiş Soğan

1 Tatlı Kaşığı Salça

1 Çorba Kaşığı Margarin

1 Tatlı Kaşığı Salça

1.5 Su Bardağı Su

Yemeğin Tarifi

Önce içli köftenin içini hazırlayalım. Bir tencerede yağ tuz soğan ve kıymayı kavuralım. Soğanlar sararınca biberleri ve ceviz içini ilave edelim. Bir müddet hepsini kavuralım. Daha sonra ocaktan indirip soğumaya bırakalım. Şimdi dış malzemeyi hazırlayalım. Tüm malzemeyi karıştıralım. Karışımı macun kıvamına gelinceye kadar yoğuralım. (Yoğururken elinizi suyla sürekli ıslatın)

Dış eti ceviz büyüklüğünde parçalara ayıralım. Şekilde gördüğünüz gibi dış eti elinizle içi oyuk yuvarlak haline getirelim.

Donmaya bıraktığımız iç malzemeden fındık büyüklüğünde parçalar alıp içine koyalım ve yuvarlayıp kapatalım. Tencerede yağı eritelim. Salça ve su ilave edelim. Kaynayınca tuz ekleyip köfteleri 5-10 dakika haşlayalım.

1 kg Tırşik yaprağı

1 kg nohut ile dövme

1 çorba kaşığı tuz4 yemek kaşığı un

Yapılışı: Tırşik yaprağı ince ince doğranır. Doğranan tırşik yaprağı iyice yıkanır. Bir kase yoğurt çırpılır nohut ve dövme ile yıkanır. Su ısıtıldığında bunlar kazanın içine konur tuz ilave edilir. İyice karıştırılır üzerine un eklenir. Bu yaptığımız yemek pişirilmeden önce bir gün bekletilir. Sonra yemek ocağa konularak iyice kaynatılır. Bunu piştiğini anlayınca yemek ocaktan indirilir ve tabaklara servis yapılır.

YÜZÜK ÇORBASI

Yeterince su ve tuz

İç harcı için : Yarım kg kuru soğan

Yarım demet maydanoz

Yeterince tuz ve karabiber

Sosu için : 1 su bardağı yağ

Yarım yemek kaşığı salça

4-5 diş sarımsak

Bir miktar kuru nane

Yapılışı: 1 kg un kulak memesi yumuşaklığında hamur yapılır.

İç harcı: Yarım kilo kuru soğan ince ince kıyılır. Kıyılan bu soğanın içine kıyma maydanoz salça tuz ve karabiber ilave edilerek iyice karıştırılır.Önceden hazırlanan hamur küçük pazı haline getirilerek kare kare kesilir. Bu karelerin içine hazırlanan harç konularak hamurun ağzı kapatılır. Bu hamur dinlenmeye bırakılır. Bir miktar nohut haşlanır.Nohut haşlandıktan sonra su ilave edilir ve su kaynatılır. Kaynayan suya hazırlanan hamur konularak su birazda hamur ile kaynatılır. Hamur kaynadıktan sonra bir miktar ekşi ilave edilir.

Sosu : 1 su bardağı yağ yakılarak içerisine sakça sarımsak ve kuru nane eklenir.Hazırlanan bu sos çorbanın üzerine dökülür. Böylece çorba hazır hale gelir.

BAYRAM KÖMBESİ

Un,yoğurt,süt,Maya,şeker,tahin,Kömbe kokusu,tarçın,Çörek otu,karanfil,yağ

Hazırlanışı

Büyük bir kabın içine un ince elekle elenir.Elenen unun içine şeker ve hazırlanan baharatlar konulup iyice karıştırılır. Daha sonra yoğurt, maya ve yağ ilave edilip ılık sütle yoğrulur.İyice yoğrulan hamurun mayalanması için üzeri kalın bezlerle sıkıca kapatılır.bir gece bekletilen hamurun mayası geldiği zaman ekmek tahtasının üzerine yağlanır. Hamur yumurta büyüklüğünde alınır, yuvarlak şekil verilerek üzerine bastırılır.Şekil verilen hamurun üzerine susam atılır. Kömbeler tepsiye dizilerek fırında pişirilir.

1 kg kuru soğan

Salça, karabiber

Kırmızı biber

Orta büyüklükte doğranan soğan kıyma, salça, tuz, karabiber ve kırmızı biber ilave edilerek karıştırılır. Ekmek tahtası üzerinde sacın dolusu ince, ince açılan hamur saca yerleştirilir. Aralarına yağ ve yoğurt sürülerek iki veya üç kat yerleştirilen yufkaların üzerine iç döşenir.Üzerine tekrar yağ ve yoğurt sürülerek iki üç kat yerleştirilir. En üste yağ sürüldükten sonra bıçakla baklava dilimi şeklinde kesilir. Üzerine diğer sac kapatılır. Altına odun yakılarak pişirilir.

KARABÜK YEMEKLERİ

Yiyecek-İçecek

Karabük mutfağı ile ilgili olarak yapılan araştırmalarda saptanan 100’den fazla yemek çeşidi yöre mutfağının zenginliğini açıkça ortaya koymaktadır. Karadeniz mutfağının tipik özelliklerini taşıyan bazı yemekler Karabük mutfağının baş yemekleri arasında yer almaktadır.

Gözleme, Safranbolu Bükmesi, Kuyu Kebabı, Kara Mancar, yaprak dolması, Yayım(Ev Makarnası) perohi, bandırma, sini çöreği, çullu börek, bazlama, su böreği, ev baklavası, safranlı zerde, höşmerim, haluşka bulunabilecek yöresel yemeklerdendir. Bölgede özellikle sonbaharda bulunan Kanlıca ve diğer mantar çeşitlerinden de yemek ve börekler yöre mutfağına zenginlik katmaktadır. Her zaman taze satılan helva çeşitleri ile fındıklı, şamfıstıklı güllü ve safranlı çeşitleri bulunan Safranbolu lokumları da ünlüdür.

Safranbolu Yemekleri: Çok zengin bir yemek kültürü vardır. Bunlardan en ünlüleri, uzun fasulye, dilme fasulye, et yemeği, perohi, yayım, ekşili kelle, yaprak dolması, kuru çörek, sini çöreği, göbü, bükme, zerde, höşmerim, un helvası, delioğlan sarığı, oklava dolaması, çingene baklavası, haluşkadır.

Bütün Et Yemeği: Parçalar halindeki et tereyağında kızartılır. Su ilave edilerek kaynatılır. Salça konur.

Perohi: Hamur un, su, yumurta ile hazırlanarak yoğrulur. 2 mm. Kalınlığında açılır. 5 cm. kareler halinde kesilir. Ortasına torba(süzme) yoğurdu nane ve tuz ile hazırlanmış karışım konulup üçgen şeklinde kapatılır. Kaynayan suya atılarak haşlanır. Pişince suyu süzülerek üstüne kızdırılmış tereyağı gezdirilir.

Höşmerim: Un ve yumurta harmanlanıp, ufak toplar haline getirilir, pembeleşinceye kadar yağda kavrulur. Ocaktan inmesine yakın içine dövülmüş –ceviz konularak biraz daha kavrulur. Bir kaba alınarak üzerine ılık şeker şurubu konulur.

Yayım: Kaynar suda haşlanan ev makarnasının suyu süzülür, üzerine isteğe göre kıyma, ceviz, keş, yoğurt dökülerek hazırlanır.Ve kızdırılmış tereyağı gezdirilir.

Üzerine konan malzemeye göre isimlendirilir.

Zerde: Safran bir kapta boyası çıkıncaya kadar ıslatılır. Pirinç özelleşinceye kadar haşlanır. İçine safran konur. İneceğine yakın şeker konur.

Eflani Yemekleri: Tarhana, uğmaç çorbası, çimdik, mıhlama, malak, bandırma, çullama, nişasta helvası, ekmek böreği ve gözleme en önemli yemek ve tatlı çeşitleridir.

Yenice Yemekleri: İlçenin geleneksel yemekleri, Kara lahana, malay, şaptak, mısır çorbası, ceviz helvası, bazlama, katlaç, lokma, muska dır.

Ceviz Helvası: Sadece Yenice’de yapılan yöreye has bir helvadır. Bayramlarda yapılarak satışa sunulur. Şeker bir kazana dökülür. İçine az miktarda su konularak takriben 50 dk. Kaynatılır. Kaynama esnasında içine eritilmiş limontuzu ilave edilir. Daha sonra kazan indirilerek soğumaya bırakılır. Bu arada yumurta akları çırpılarak kazandaki malzemeye ilave edilir. Malzeme kıvama geldikten sonra kazan ocaktan alınarak hazırlanan ceviz içleri ilave edilir. Ve 3-5 dk. Karıştırılır. Daha sonra temiz bir çarşafa un serilerek kazandaki malzeme bunun üzerine boşaltılır. Burada 30 dk. soğumaya alındıktan sonra katı hale gelen helvalar sandıklara konarak satışa hazır hale gelir.

Karalahana (Karamancar): Malzeme olarak karalahana, mısır yarması, kuru fasulye, pırasa, kabak, yağ ve tuz kullanılır. Karalahanalar temizlenerek doğranır. Bir tencerede sıcak su hazırlanır. Sonra ocaktan alınarak temiz bir kapta süzülerek toplanır. İçine el değirmeninde öğütülmüş mısır yarması, haşlanmış kuru fasulye, pırasa ve kabak ilave edilir. Ayrı bir tencerede yeteri kadar su ve yağ ilave edilerek ocağa sürülür. Kıvamına gelinceye kadar pişirilir.

Ovacık Yemekleri: Ovacık yemek çeşitleri arasında, un çorbası, göce çorbası, keşkek çorbası, malak, yoğurtlu yumurta, çul böreği, bişi, cevizli ekmek, cizleme, un helvası sayılabilir.

Çullu Börek: Yufka açılır, saçta pişirilir. Pişirilen yufkalar ince ince kesildikten sonra, tereyağı ile iyice karıştırılır. Bakır siniye; altına yufka döşenir, kesilmiş olan yufkalar siniye yayılır ve üstü yufka ile örtülür. Ateş korunda kızartılırken tereyağı eklenip iyice kızartılması sağlanır. Genellikle düğün yemeği olarak kullanılır.

Yoğurtlu (Katıklı) Yumurta: Kaynamakta olan suya yumurta ve sarımsak bırakılır. Yumurta pişince suyuyla birlikte bir tabak yoğurdun üzerine dökülür. Üzerine eritilip kızartılmış yağ dökülür. Kaynama suyunun az olmasına dikkat edilmelidir.

Yörede daha sonra ihtiyaç olduğunda yazın veya kışın kullanılmak üzere bazı yiyecekler önceden hazırlanır. Bunlar; kuru kıyma, kavurma, yufka, yayım, tarhana, pekmez, salça, sirke, keşkek, hoşaf olarak tüketilen pestil, çeşitli meyve kuruları(elma, armut, ayva, dut vb.), şerbet olarak tüketilen çeşitli meyve ezmeleri(kızılcık, ayva, erik, vişne, kuşburnu vb.), yemeklik olarak kullanılan çeşitli sebze kuruları( dilme fasulye, kurutulmuş patlıcan, dolma biber, sivri biber, bamya vb.), çeşitli gıda maddelerinden yapılan turşular(biber, domates, lahana, salatalık, vb.) çeşitli reçel türleri(kızılcık, çilek, vişne, ayva, üzüm vb.). Bunların dışında ilkbahar ve sonbaharda yörede bulunan cincile, kanlıca, ebişke vb. mantar türleri de yöre mutfağına ayrı bir zenginlik katar.

Kaydol: Kayıtlar (Atom)